Nếu bạn nghi ngờ con mình chậm nói, bạn thắc mắc: Liệu chứng chậm nói có tự khỏi không? Con tôi có nói được không? Con tôi có cần trị liệu ngôn ngữ không?

  Chậm nói là gì?

  Kỹ năng nói và ngôn ngữ bắt đầu bằng tiếng thủ thỉ nhỏ nhất của bé, bập bẹ và những từ dễ hiểu đầu tiên của con.

 Các mốc đạt được:

 Chậm nói là khi trẻ không đạt được các cột mốc nói điển hình này. Đây là một vấn đề phát triển phổ biến ảnh hưởng đến 10% trẻ mẫu giáo.

 Điều gì gây ra sự chậm trễ trong lời nói?

 Việc chậm nói có nghĩa là thời gian nói của con hơi khác một chút. Nhưng việc chậm nói cũng có thể báo hiệu một vấn đề với sự phát triển thể chất và trí tuệ tổng thể của con bạn.

 Dưới đây là một số nguyên nhân cơ bản phổ biến gây ra tình trạng chậm nói:

   • Suy giảm khả năng nói: Nhiều trẻ chậm nói có vấn đề về vận động miệng. Một vấn đề ở các vùng não chịu trách nhiệm về lời nói khiến môi, lưỡi và hàm khó phối hợp để nói chuyện. Những đứa trẻ này cũng có thể gặp các vấn đề về vận động miệng khác, chẳng hạn như khi bú.

  • Rối loạn phát triển ngôn ngữ nói và hiểu: Một số rối loạn ngôn ngữ nói và ngôn ngữ hiểu liên quan đến chức năng não và có thể là dấu hiệu của khuyết tật học tập. Con bạn có thể gặp khó khăn khi phát ra âm lời nói, sử dụng ngôn ngữ nói để giao tiếp hoặc hiểu những gì người khác đang giao tiếp. Các vấn đề về giọng nói và ngôn ngữ thường là dấu hiệu sớm nhất của tình trạng khuyết tật học tập.

   • Mất thính giác: Trẻ chậm đi, không nghe rõ hoặc nghe giọng nói bị méo có thể gặp khó khăn trong việc hình thành từ ngữ. Mất thính giác thường bị bỏ qua, nhưng may mắn thay, nó cũng dễ dàng được xác định. Một dấu hiệu của tình trạng mất thính giác là con bạn không nhận ra một người hoặc đồ vật khi bạn gọi tên chúng nhưng lại nhận ra nếu bạn chỉ tay hoặc cử chỉ. Tuy nhiên, dấu hiệu mất thính lực có thể rất khó phát hiện. Đôi khi chậm nói hoặc chậm ngôn ngữ có thể là dấu hiệu đáng.

  • Rối loạn phổ tự kỷ: Các vấn đề về lời nói, ngôn ngữ và giao tiếp có thể là dấu hiệu sớm của bệnh tự  kỷ.

  • Các vấn đề về thần kinh: Một số vấn đề về thần kinh, chẳng hạn như bại não, loạn dưỡng cơ và chấn thương sọ não, có thể ảnh hưởng đến các cơ cần thiết cho việc nói.

      Dấu hiệu chậm nói

   Có rất nhiều cột mốc giao tiếp mà trẻ sẽ đạt được khi lớn lên. Một số kỹ năng quan trọng cần lưu ý:

   • 12 tháng: Bé biết chỉ tay, vẫy tay tạm biệt, bắt chước âm thanh, có thể nói được một số từ đơn.

   • 18 tháng: Sử dụng một số điệu bộ, cử chỉ trong giao tiếp, hiểu/yêu cầu bằng lời nói đơn giản, số lượng từ vựng từ ... đến ... biết làm những việc đơn giản theo hướng dẫn.

  • 24 tháng: có thể bắt chước lời nói hoặc hành động, nói từ hoặc cụm từ một cách tự nhiên, giao tiếp nhiều hơn, số lượng từ vựng từ…. đến ….., biết làm những việc đơn giản theo hướng dẫn.

 • 36 tháng: Trẻ nói được ít nhất 200 từ, gọi đồ vật, con vật, cây cối,… bằng tên, diễn đạt rõ,dễ hiểu, kể được câu chuyện ở trường/gia đình,…

   Chậm nói hoặc có vấn đề ngôn ngữ có thể tự khỏi được không?

 Nhiều bậc cha mẹ muốn biết liệu cuối cùng trẻ chậm nói có nói được hay không. Với sự hỗ trợ phù hợp tại nhà, một số trẻ có thể bắt kịp kỹ năng giao tiếp của mình. Một số yếu tố đóng vai trò quyết định liệu điều này có khả thi hay không, chẳng hạn như các vấn đề về thần kinh hoặc chậm phát triển nhận thức có thể cần sự hỗ trợ của chuyên gia.

 Tình trạng chậm ngôn ngữ của trẻ càng nghiêm trọng thì khả năng trẻ tự khỏi càng ít. Liệu pháp can thiệp là cần thiết. Trẻ cần có một đánh giá sự phát triển ngôn ngữ bởi nhà chuyên môn. Sau đánh giá, trẻ cần được can thiệp, trị liệu càng sớm càng tốt để tránh nguy cơ con bạn bị tụt lại phía sau trong quá trình phát triển.

Khi kỹ năng giao tiếp phát triển, chúng sẽ hỗ trợ lẫn nhau. Sự phát triển ở mỗi giai đoạn giống như một cái thang trẻ phải tiến lên từng bước để đạt được các cột mốc giao tiếp của mình.

 Chậm nói có thể ảnh hưởng đến trẻ về kĩ năng xã hội và học tập của trẻ. Điều này trở nên rõ rệt hơn khi trẻ bước vào trường học. Trẻ thường nhận thấy những khác biệt này và trở nên tự ti về cách nói chuyện và giao tiếp. Trẻ đang tương tác với những đứa trẻ cùng tuổi có khả năng giao tiếp tiến bộ hơn.

Kết quả học tập cũng có thể bị ảnh hưởng. Theo Hiệp hội Thính giác-Nói-Ngôn ngữ Hoa Kỳ, trẻ em có vấn đề về giao tiếp có nhiều khả năng gặp khó khăn với kỹ năng đọc và viết.

 Trẻ càng tập trung vào hình ảnh bản thân hoặc sợ bị bạn bè trêu chọc hoặc từ chối thì chúng càng dành ít thời gian cho việc đọc, viết, hiểu và các kỹ năng học tập khác. Điểm kém và sự tự tin thấp hơn có thể góp phần vào sự thiếu tin tưởng vào bản thân nếu trẻ không nhận được sự hỗ trợ cần thiết.

​Trị liệu ngôn ngữ có thể giúp trẻ phát triển lời nói. Cần phải xây dựng kế hoạch can thiệp phù hợp với trẻ.

 Nếu bạn lo lắng về lời nói của con mình, hãy tin vào bản năng của mình. Hãy hỏi bác sĩ nhi khoa của con bạn để được giới thiệu hoặc liên hệ trực tiếp với nhà trị liệu ngôn ngữ để đánh giá khả năng nói và ngôn ngữ. Can thiệp sớm là chìa khóa giúp trẻ trở thành người giao tiếp rõ ràng, tự tin. Sự giúp đỡ con mọi lúc, mọi nơi của bố mẹ là rất quan trọng, đồng hành cùng cô giáo của con trong can thiệp.

                                                                                               Hải Dương, ngày 02 tháng 01 năm 2024