ĐỪNG CHỦ QUAN KHI TRẺ NÓI NGỌNG
Nói ngọng là tình trạng phát âm không rõ ràng, không rành mạch từng chữ khiến những người xung quanh không hiểu đang nói gì hoặc khá khó khăn khi hiểu. Nói ngọng có thể gặp ở bất kì lứa tuổi nào, phổ biến nhất trong độ tuổi mầm non hoặc tiểu học. Tuy nhiên, nếu việc phát âm sai vẫn không thay đổi, phụ huynh cần hết sức lưu ý, bởi trẻ có thể có biểu hiện rối loạn ngôn ngữ hoặc mắc bệnh lý nào đó khiến việc phát âm bị ảnh hưởng.
* Phân loại
- Ngọng thực thể: Ngọng thực thể gây ra bởi những biến đổi của bộ máy phát âm (hở hàm ếch, liệt lưỡi, liệt môi, dính thắng lưỡi,..);
- Ngọng cơ năng. các rối loạn về khả năng nghe (nghe kém). Ngọng cơ năng phát sinh do quá trình phát triển ngôn ngữ liên quan đến rối loạn khác (rối loạn phổ tự kỷ, tăng động,...).
* Biểu hiện:
- Thành phần của âm tiết bị sai lệch thành một âm khác;
- Bị mất hoặc nói không rõ âm đầu, nguyên âm, hay phụ âm cuối và thanh điệu.
- Trẻ nói ngọng có thể nói được rất nhiều từ, nói nhanh nhưng không rõ ràng.
* Kiểm tra trẻ nói ngọng
- Kiểm tra cấu trúc, hình dạng, cử động của môi, lưỡi, hàm dưới
- Yêu cầu trẻ nhắc lại một số từ đơn sau và ghi lại các lỗi phát âm của trẻ.
* Ảnh hưởng của nói ngọng
- Khiến người khác không hiểu hết điều trẻ muốn nói;
- Trẻ có cảm giác thất vọng và dẫn đến việc ngại giao tiếp, mất dần sự chủ động tương tác và thoái lui ngôn ngữ.
- Ngọng có thể làm ảnh hưởng đến việc học đọc - viết, khó khăn trong học tiếng Việt lẫn ngoại ngữ.
Tình trạng ngọng có thể được cải thiện rõ rệt bằng việc sử dụng âm ngữ trị liệu. Với tùy dạng ngọng của trẻ, giáo viên có thể cho bé tập các bài trị liệu ngôn ngữ chuyên sâu khác nhau.
Phụ huynh không nên chủ quan, coi nói là quá trình tự nhiên, cần quan tâm đến sự hành thành ngôn ngữ của trẻ, theo dõi những bất thường để sớm cho con đi khám và can thiệp kịp thời.